February 2020 (بهمن 1399)
مشکلات خواب در اتیسم
استراحت شبانه خوب برای هیچ کس تضمین شده نیست اما برای بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم کاملاً دست نیافتنی است. افراد در این طیف اغلب در به خواب رفتن و ادامه خواب مشکل دارند و این مشکل خود ممکن است برخی علایم اتیسم را شدیدتر نماید، مانند رفتارهای تکراری، که به نوبه خود می تواند به خواب رفتن و ادامه خواب را حتی دشوارتر کند. با توجه به این حلقه معیوب، مشکلات خواب یکی از مهم ترین نگرانی ها برای خانواده هایی است که با اتیسم دست و پنجه نرم می کنند. اما تاکنون، این مشکل یکی از جنبه‌های کمتر مطالعه شده در اتیسم بوده است.
دراین مقاله آنچه محققان تاکنون در مورد علل و عواقب، درمان و مشکلات خواب در اتیسم می دانند، بحث شده است .
شیوع مشکلات خواب در کودکان مبتلا به اتیسم
مطالعه ای که در سال 2019 انجام شد و یکی از بزرگترین مطالعه‌ها در مورد بررسی شیوع مشکلات خواب در اختلال طیف اتیسم، نشان داد که تقریباً 80 درصد از کودکان پیش‌دبستانی اتیسم دچار مشکلات خواب میباشند. مشکلات خواب در میان کودکان مبتلا به اتیسم دو برابر بیشتر از کودکان غیر مبتلا شایع است.
چه نوع مشکلات خواب دراختلال طیف اتیسم رایج است؟
افراد مبتلا به اوتیسم تمایل به بی خوابی یاinsomnia دارند. کودکان مبتلا به طور متوسط 11 دقیقه بیشتر از افراد معمولی طول می کشد تا به خواب روند و بسیاری از آنها اغلب در طول شب از خواب بیدار می شوند. برخی از افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم دچار آپنه درخواب هستند، وضعیتی که باعث می شود چندین بار در طول شب تنفس دچار وقفه گردد. خواب در افراد مبتلا به اتیسم نسبت به افراد در جمعیت عمومی کمتر ترمیم کننده میباشد. افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم حدود 15 درصد از زمان خواب خود را، در مرحله حرکت سریع چشم(REM) می گذرانند که برای یادگیری و حفظ خاطرات، مرحله ای بسیار مهم است. در مقابل، اکثر افراد نوروتیپیک، حدود 23 درصد از استراحت شبانه خود را، در مرحله حرکت سریع چشم REM می گذرانند.
عواقب نداشتن خواب خوب در کودکان مبتلا چیست؟
شواهد زیادی وجود دارد که خواب کم می تواند علایم اتیسم مانند مهارت های اجتماعی ضعیف را تشدید نماید. کودکانی که به اندازه کافی نمی خوابند، اغلب رفتارهای تکراری شدیدتری نشان داده و همینطور دوست یابی برای آنها در مقایسه نسبت به سایر افراد که در این طیف قرار دارند دشوارتر است.
همچنین افراد دچار اختلال خواب معمولا در آزمون های هوشی نمرات پایین تری کسب می کنند. با این حال دقیقا مشخص نیست که آیا علت این مسئله کم خوابی میباشد یا خیر.
در مطالعه ای در سال 2009 نشان داده شد که کودکان مبتلا به اتیسم که مشکلات خواب دارند در مقایسه با افرادی که خوب میخوابند، بیش فعال تر بوده و به راحتی حواسشان پرت می شود.
چرا افراد مبتلا به اتیسم دچار مشکلات خواب هستند؟
بسیاری از افراد مبتلا به اتیسم دارای اختلالات دیگر نظیر مشکلات گوارشی، اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) و یا اضطراب هستند که هر یک به نوبه خود از علل اختلال در خواب شناخته شده اند. برای مثال، درد شکم ناشی از یبوست، ممکن است فرد مبتلا به اتیسم را در طول شب بیدار نگه دارد. حساسیت های بیش از حد حسی نسبت به نور، صدا یا لامسه ممکن است به ایجاد مشکل خواب در این افراد کمک کند. مشکلات خواب همچنین ممکن است نشانگر افسردگی در افراد مبتلا باشد، هر چند مشخص نیست که افسردگی علت بیخوابی بوده و یا خود بدنبال مشکلات خواب بروز مینماید.
افراد مبتلا به اتیسم ممکن است به جهت درمان اختلالات همراه، از داروهایی استفاده کنند که بر خواب تأثیر می گذارند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد مبتلا به ADHD از داروهایی استفاده می کنند که باعث بی خوابی می شوند.
در برخی موارد، افراد در این طیف دارای جهش های ژنی هستند که آنها را مستعد مشکلات خواب می کند. مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به اتیسم در مقایسه با افراد غیر مبتلا، بیشتر در معرض جهش های ژنی که چرخه خواب و بیداری را کنترل می کنند، و یا ژن هایی که با بیخوابی insomniaمرتبط هستند، میباشند. برخی از مطالعات نشان می دهد که افراد در این طیف دارای جهش هایی هستند که بر سطوح ملاتونین، یک هورمون طبیعی که خواب را کنترل می کند، تأثیر می گذارند.
محققان چگونه می توانند مشکلات خواب افراد مبتلا به اتیسم را ارزیابی کنند؟
پلی سومنوگرافی Polysomnography رایج ترین و کامل ترین نوع تست خواب است. در این تست امواج مغزی، حرکت چشم و اندام ها و الگوهای تنفس فرد در طول خواب بررسی میگردد و از آنجایی که انجام این تست نیاز به تجهیزات خاص دارد، لازم است تا در محیط آزمایشگاه مجهز انجام شود. اما همیشه برای افراد مبتلا به اتیسم که بسیاری از آنها نیاز به روال خاصی در زمان خواب دارند، انجام این آزمایش در آزمایشگاه عملی نیست. یک گروه تحقیقاتی، تجهیزات پلی سومنوگرافی را به خانه افراد مبتلا به اتیسم منتقل نمودند تا سعی کنند این مشکل را بر طرف نمایند.
اتست خواب دیگر اکتی گرافی Actigraphy است که در آن، دستگاهی شبیه به ساعت مچی حرکات فرد را در طول شب ثبت می کند. افراد می توانند از این دستگاه در خانه برای ثبت میزان زمانیکه فرد در هر شب می خوابد استفاده کنند.
محققان همچنین می‌توانند با دریافت شرح حال از خانواده‌ها یا درخواست ثبت وقایع در طول خواب توسط آنها، در مورد الگوهای خواب فرد مبتلا مطلع گردند. اما این روش‌ها مستعد خطا میباشد زیرا به نحوه برداشت و دقت افراد متکی است.
آیا درمانی برای کمک به خواب بهتر افراد مبتلا به اتیسم وجود دارد؟
از برخی جهات، راه حل می تواند ساده باشد نظیر ایجاد یک روال روتین، مانند ترتیب فعالیت ها و زمان خواب، اغلب می تواند به خوابیدن بهتر فرد مبتلا کمک کند. همینطور گاهی تغییر دما یا روشنایی اتاق خواب کمک کننده است.
رعایت زمان خواب و بیداری منظم می تواند منجر به برنامه ریزی در مغز و بدن گردد به نحوی که خوابیدن را آسان تر و قابل اطمینان تر می نماید.
اداره غذا و داروی ایالات متحده داروهای بی خوابی مانند Ambien را برای بزرگسالان مبتلا به اتیسم تایید کرده است.
برای مشکلات جدی تر مانند آپنه خواب، پزشکان گاهی اوقات یک دستگاه تنفس شبانه مانند دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) یا در موارد نادر، جراحی را توصیه می کنند.
اما برای بسیاری از مشکلات خواب، مکمل های ملاتونین ممکن است گزینه خوبی باشد. برخی تحقیقات نشان می دهد که این مکمل ها به کودکان مبتلا به اتیسم کمک می کند تا سریعتر به خواب بروند و خواب با کیفیت بهتری داشته باشند.
آیا خواب بهتر کیفیت زندگی افراد را در این طیف بهبود می بخشد؟
کاملا مشخص نیست، هیچ مطالعه گسترده و قطعی در حال حاضر در رابطه با این موضوع وجود ندارد. اما تحقیقات نشان داده است که کودکان مبتلا به اتیسم و حتی کودکان غیر مبتلا که تحت عمل جراحی برای کاهش مشکلات تنفسی در طول خواب قرار می‌گیرند، ارتباط اجتماعی و توجه بهتری نشان میدهند و همچنین در کودکان مبتلا، رفتارهای تکراری کمتری بروز مینماید. والدین بهبودی مشابهی را در مطالعه ای در سطح کوچک روی کودکان مبتلا به اتیسم که مکمل ملاتونین مصرف کردند، گزارش نمودند.
دکتر Angela Maxwell-Horn ، متخصص اطفال، استادیار اطفال در دانشگاه وندربیلت در نشویل، در مورد درمان اتیسم اظهار میدارد: “خواب بهتر، اتیسم را درمان نمی کند”. اما وی اضافه مینماید، به نظر می‌رسد کودکان مبتلا به اتیسم که به برنامه خواب منظمی برمی‌گردند، بهتر یاد می‌گیرند، کمتر تحریک‌پذیر هستند و رفتارهای مشکل‌ساز کمتری دارند.
ترجمه: دکتر هایده حائری
منبع:
REFERENCE:
Goldman S.E. et al. Dev. Neuropsychol. 34, 560-573 (2009) PubMed
